Phân tích nhân vật chiến sĩ trong “tiểu đội xe không kính” của Phạm Tiến Duật
Phân tích nhân vật chiến sĩ trong “tiểu đội xe không kính” của Phạm Tiến Duật
Hướng dẫn
Đề bài: Anh chị hãy phân tích nhân vật người chiến sĩ trong “tiểu đội xe không kính” của nhà thơ Phạm Tiến Duật
Mở bài Phân tích nhân vật chiến sĩ trong “tiểu đội xe không kính”
“Tiểu đội xe không kính” là một phát hiện mới mẻ của tác giả, thể hiện sự gắn bó am hiểu về hiện thực đời sống chiến tranh trên chiến trường Trường Sơn khốc liệt. bài thơ khắc họa hình tượng những chiến sĩ lái xe, họ là những tri thức, lãng mạn mang trong mình một ý chí và quyết tâm.
Thân bài Phân tích nhân vật chiến sĩ trong “tiểu đội xe không kính”
Tác giả khắc họa hình ảnh chiến sĩ lái xe trên tuyến đường Trường Sơn trong thời kỳ chiến tranh chống Mỹ cứu nước. Những thiếu thốn về vật chất là hoàn cảnh để làm nổi bật lên những đức tính và phẩm chất cao đẹp của người lính lái xe, thể hiện sức mạnh tinh thần lớn lao, đặc biệt là lòng dũng cảm, bất chấp khó khăn, nguy hiểm.
Nhà thơ miêu tả hình tượng người lính với những với những cảm giác cụ thể và sinh động, trong tư thế ung dung, hiên ngang, “nhìn trời, nhìn đất, nhìn thẳng” qua cái cửa xe không có kính. Người lính lại xe như trực tiếp tiếp xúc với thế giới bên ngoài vậy:
“Nhìn thấy gió vào xoa mắt đắng
Nhìn thấy con đường chạy thẳng vào tim
Thấy sao trời và đột ngột cánh chim
Như sa, như ùa vào buồng lái”
Những câu thơ tả thực tới từng chi tiết, diễn tả cảm giác cụ thể về tốc độ những chiếc xe không kính đang lao nhanh trên đường ra mặt trận mặc cho mưa bom đạn nổ của kẻ thù bao quanh. Không có kính chắn gió, các anh phải đối mặt với biết bao khó khăn: gió, sao trời, chim rừng, đột ngột va đập, quăng ném vào buồng lái. Hiện thực thì khốc liệt nhưng những người chiến sĩ cảm nhận bằng một tâm hồn trẻ trung, lãng mạn, nhạy cảm với cái đẹp, một nghị lực và bản lĩnh phi thường.
Đặc biệt hình ảnh” con đường trái tim” là một khái quát của con đường của trái tim-đường Trường Sơn, giải phóng miền Nam, nghệ thuật chuyển đổi cảm giác đã biến những cái vô hình thành nhìn thấy, đó là lý tưởng cách mạng. Biết bao gian khổ và khó khăn nhưng những người lính vẫn cố gắng để vượt qua.
Những câu thơ tả thực nhưng hé lộ được tâm hồn của họ:
“Không có kính, ừ thì có bụi,
Bụi phun tóc trắng như người già
Chưa cần rửa, phì phèo châm điếu thuốc
Nhìn nhau mặt lấm cười ha ha.
Không có kính, ừ thì ướt áo
Mưa tuôn, mưa xối như ngòai trời
Chưa cần thay, lái trăm cây số nữa
Mưa ngừng, gió lùa khô mau thôi.”
Cấu trúc lặp “không có…ừ thì” nó giống như lời nói thường ngày nôm na nhưng cứng cỏi, biến những khó khăn thành những điều thú vị. Giọng điệu ngang tàng, bất chấp đi kèm với các chi tiết thơ nhẹ nhõm, trôi chảy như những chiếc xe đang lao nhanh vun vút. Họ là những chàng trai trẻ vui tính, hóm hỉnh với những hình ảnh tinh nghịch “phì phèo châm điếu thuốc”, “cười ha ha”, đó là khúc nhặc vui của tuổi thơ, gợi cảm giác nhẹ nhàng, bình thản, xua đi những khó khăn, nguy hiểm của chiến trường. Hồn nhiên, tếu táo của những người lính khiến ta cảm thấy cảm động. Những khốc liệt của chiến tranh đã tạo ra những chiếc xe không kính. Con đường giải phóng Miền Nam là con đường đi tới chính nghĩa.
Khi hành quân các anh chào hỏi nhau, động viên nhau trong ảnh ngộ độc đáo. Nhưng giây phút nghỉ ngơi, sinh hoạt thật ngắn ngủi, cái ăn, giấc ngủ giản dị, gian khổ nhưng tâm hồn người lính lúc nào cũng vui tươi, lạc quan, chính tình đồng chí đã chắp thêm cho họ sức mạnh.
Bom đạn kẻ thù có thể làm biến dạng chiếc xe nhưng không thể đè bẹp được ý chí chiến đấu của những người lính. Xe chạy không phải chỉ bởi vì động cơ mà còn vì miền Nam phía trước. Đối lập với những cái không có ở trên, là những cái “có”, có trái tim, có sức mạnh người lính, sức mạnh đó đã chiến thắng được bom đạn của kẻ thù.
Trái tim ấy thay thế cho tất cả những thiếu thốn, hợp nhất với người chiến sĩ lái xe, trở thành một cơ thể sống không có gì tàn phá được, ngăn cản được. Xe chạy bằng trái tim, bằng xương máu của người chiến sĩ. Trái tim ấy tạo nên niềm tin, niềm lạc quan và sức mạnh chiến thắng kẻ thù, những chiếc xe càng thêm độc đáo vì có trái tim cầm lái.
Trái tim vừa là hình ảnh ẩn dụ vừa là hình ảnh hoán dụ gợi ra biết bao ý nghĩa: trái tim hội tụ vẻ đẹp của người lính, nồng cháy một lẽ sống cao đẹp, vì tất cả Miền Nam thân yêu, chứa đựng niềm tin mãnh liệt vào ngày mai thống nhất Nam-Bắc. Đó là hình ảnh nhãn tự của bài thơ, cô đúc ý toàn bài, hội tụ vẻ đẹp của người lính.
Kết luận Phân tích nhân vật chiến sĩ trong “tiểu đội xe không kính”
Những người chiến sĩ lái xe không kính trần trụi, xấu xí, thiếu thốn nhưng chính điều đó lại càng tô đậm nét vẻ đẹp tâm hồn, tư thế hiên ngang và tinh thần lạc quan, yêu đời, sẵn sàng chiến đấu vì sự bình yên cho nước nhà dù trong hoàn cảnh nào. Chính điều đó đã làm nên chiến thắng cho dân tộc ta, hai miền Nam-Bắc thống nhất, sum họp một nhà.
Theo Nhungbaivanhay.vn
