Đáp án đề 34 – Bồi dưỡng học sinh giỏi Tiếng Việt 5
Đáp án đề 34 – Bồi dưỡng học sinh giỏi Tiếng Việt 5
Hướng dẫn
Đáp án tả người mà em hằng yêu thương
1. Chia những dòng từ ngữ đã cho thành hai nhóm:
(1) Từ ngữ nói về quyền của trẻ em: dòng a, dòng c, dòng g.
(2) Từ ngữ nói về bổn phận của trẻ em: dòng b, dòng d, dòng e.
2. Ví dụ minh hoạ về tác dụng của dấu gạch ngang:
a) Đánh dấu chỗ bắt đầu lòi nói của nhân vật trong đôi thoại:
VD: Lan thủ thỉ với bà:
– Bà kể chuyện cổ tích cho cháu nghe đi!
b) Đánh dấu phần chú thích trong câu:
VD: Hồ Gươm – một thắng cảnh giữa Thủ đô Hà Nội – là niềm tự hào của đất nước Việt Nam.
c) Đánh dấu các ý trong một đoạn liệt kê.
VD: Chúng em thực hiện năm điều Bác Hồ dạy:
-Yêu Tổ quốc, yêu đồng bào
– Học tập tốt, lao động tốt
– Đoàn kết tốt, kỉ luật tốt
– Giữ gìn vệ sinh thật tốt
– Khiêm tốn, thật thà, dũng cảm.
3. Gợi ý:
– Hình ảnh con cò thân thương luôn gắn với tuổi học trò ngây thơ, trong sáng của con (“Mai khôn lớn con theo cò đi học / Cánh trắng cò bay theo gót đôi chân“).
– Khi con lớn lên trỏ thành thi sĩ, hình ảnh con cò vẫn luôn gần gũi bên con (“Cánh cò trắng lại bay hoài không nghỉ“), hiện ra ngay trước hiên nhà và “trong hơi mát câu văn” (ý nói câu văn có chất thơ đẹp đẽ, bay bổng như cánh cò trắng thân thương).
4.
1. Xác định yêu cầu: Tả một người mà em hằng yêu thương, có nhiều ấn tượng sâu sắc đối với em.
Chú ý: Người mà em chọn tả có thể là bố, mẹ, ông, bà, cô, chú,… trong gia đình, họ hàng hoặc cô giáo, thầy giáo, bác hàng xóm,… ; quá trình miêu tả, cần bộc lộ được tình cảm yêu thương, nêu được những ấn tượng sâu sắc của ngưòi đó đốĩ với em.
2. Tìm ý, lập dàn bài. (Tham khảo thêm vê’ dàn bài tả người đã luyện tập ỏ Đề 12, hoặc nội dung gợi ý trong SGK Tiếng Việt 5, tập hai, trang 150.)
3. Tham khảo:
* Tả bà
Mái tóc đã điểm hoa râm như muốn nói rằng bà đã già, đã chịu nhiều nắng mưa, vất vả. Đúng thật, cứ tối tối, bà lại ngồi rang lạc để sáng hôm sau mang đi bán. Sáng sớm, em vừa thức dậy đã thấy bóng bà chập chờn ở vách tường. Nồi nước chè tươi đã sôi, bà rót vào âm. Khi em đi học, bà cũng đi bán nước chè tươi cùng lạc rang. Một buổi tối, khi em lên giường đã nằm ấm chỗ, bóng bà vẫn chập chờn cùng chỉếc áo tuột khuy của em. Bà vừa đơm khuy vừa rang lạc. Em vùng dậy, nhẹ nhàng bước đến bên bà. Đôi mắt đầy nếp nhăn của bà âu yếm nhìn em. Cho đến khi bà lên giường nằm, em mới yên trí ngủ được. Hai bà cháu ôm nhau mà ngủ. Sáng ra, khi đưa cho em một nghìn đồng, bà bảo: “Cầm lấy mà ăn sáng rồi đi học, kẻo đói cháu ạ!” cầm tờ giấy bạc trong tay nhưng hình ảnh người bà vất vả cứ ám ảnh em mãi…
(Theo Lê Thu Hạnh)
* Tả ông
Ông em già nhất khu phố này. Râu tóc ông bạc trắng. Cả lông mày cũng bạc. Thỉnh thoảng, em vẫn nghĩ: ông em là một ông tiên.
Tuy đã già, tuổi lại cao nhưng không một buổi sinh hoạt nào được khu phố mời mà ông lại không đi. Ai củng khen ông em tốt bụng. Chả là với người ốm, ông em đến tận nhà đề khám bệnh (vì ông em là bác sĩ về hưu). Khám bệnh xong, ông em ghi tên thuốc cần thiết để người nhà đi mua. Ông chỉ khám giúp mọi người mà không lấy tiền…
Một hôm, em đi học về, thấy mẹ buồn buồn, em hỏi: “Mẹ có chuyện gì mà buồn thế?” Mẹ trả lời: “Ông đang bị ốm nặng, con ạ.” Em vội đạp xe đến nhà ông. Người đến thăm chật nhà. Ông nằm trên giường, đôi mắt nhắm nghiền. Em lại bên ông, khẽ gọi: “Ông ơi! Cháu đây mà!” Ông từ từ mở mắt, đưa tay sờ lên đầu giường. Ồ, đây là quyển truyện cổ mà em hằng mong ước. Ông khẽ mỉm cười. Em cảm động, ứa nước mắt. Em ở lại với ông khá lâu. Trước khi về, em nói khẽ với ông: “Ông ơi, cháu về đây. Ông uống thuốc cho chóng khoẻ, ông nhé!”
Thế rồi ông em đã khỏi bệnh. Mọi người đều vui mừng, nhưng em là người sung sướng nhất. Sau trận ốm, ông em vẫn làm nhiều việc tốt như xưa. Ôi, có lẽ trên đời này, ông em là người mà em yêu quý nhất!
(Theo Nguyễn Hương Quỳnh)
Xem thêm Đề 34 – Đề bài luyện tập – Bồi dưỡng học sinh giỏi Tiếng Việt 5 tại đây
Theo Kenhvanmau.edu.vn