Phân tích ý nghĩa của bản Tuyên ngôn độc lập
Phân tích ý nghĩa của bản Tuyên ngôn độc lập
Hướng dẫn
Đề bài: Tuyên ngôn độc lập mang ý nghĩa vô cùng to lớn, Anh chị hãy phân tích ý nghĩa của bản Tuyên Ngôn Độc Lập
Mở bài Phân tích ý nghĩa của bản Tuyên ngôn độc lập
Sinh thời Hồ Chí Minh không bao giờ nhận mình là nhà văn, nhà thơ mà chỉ là người bạn của văn nghệ, người yêu văn nghệ. Nhưng trên bước đường hoạt động cách mạng Người nhận thấy văn chương có thể phụng sự đắc lực cho tuyên truyền. Cộng với một tài năng nghệ thuật và một tinh thần nghệ sĩ chan chứa cảm xúc nên Người đã sáng tác nên nhiều tác phẩm có giá trị. Tiêu biểu trong số những tác phẩm đó phải kể đến “Tuyên Ngôn Độc Lập”. Nó không chỉ là áng văn chính luận hay sắc sảo với những lập luận chặt chẽ mà còn mang ý nghĩa như tuyên ngôn khẳng định cho một đất nước-đó chính là nước Việt Nam dân chủ cộng hòa.
Thân bài Phân tích ý nghĩa của bản Tuyên ngôn độc lập
Có thể nói, bản tuyên ngôn ra đời mang tầm vóc lịch sử lớn của dân tộc ta. Đó là khi cách mạng tháng Tám thành công nhưng ngay sau đó Mỹ âm mưu nhảy vào nước ta với tham vọng xâm lược nước ta. Chúng kéo theo bọn tay sai phản động và đồng minh của chúng. Trước tình hình ấy Hồ Chí Minh đã đọc bản tuyên ngôn độc lập để khẳng định chủ quyền của đất nước ta.
Mở đầu bản tuyên ngôn Người nêu ra một nguyên lý mang tính phổ quát: “tất cả mọi người sinh ra và các dân tộc trên thế giới đều có quyền bình đẳng, quyền được sống, quyền tự do và quyền mưu cầu hạnh phúc”. Có thể nói đây là đoạn văn vừa khéo léo tài tình lại vừa kiên quyết. Hồ Chí Minh khẳng định điều đó bằng cách trích dẫn những lời lẽ mà tổ tiên người Pháp và Mỹ đã ghi lại trong hai bản tuyên ngôn Pháp và Mỹ- đây là hai bản tuyên ngôn từng làm rạng rỡ cho truyền thống văn hóa và những tư tưởng văn hóa của dân tộc. Nó trở thành lí lẽ bất hủ không ai chối cãi được.
Cách viền dẫn ấy thể hiện sự kiên quyết trong từng câu chữ, nói như thế nhằm đánh trúng tim đen của đối phương và kiên quyết nhắc nhở họ đừng phản bội chính những gì mà ông cha chúng đã nêu cao. Đừng chà đạp vào những giá trị mà ông cha chúng đã dày công xây dựng. Nếu chúng làm trái thì chẳng khác nào đạp đổ hết bao nhiêu sương máu mà ông cha chúng đã mất đi để nói lên những bản tuyên ngôn như thế. Chúng đã làm vây bẩn lá cờ nhân đạo ấy.
Cách viện dẫn ấy còn thể hiện sự khéo léo tài tình ở chỗ Bác ngầm ý đặt ba bản tuyên ngôn ngang hàng nhau, ba dân tộc, ba cuộc đấu tranh ngang hàng nhau. Nó giống với áng thiên cổ hùng văn của Nguyễn Trãi:
“Từ Triệu, Đinh, Lý, Trần bao đời xây nền độc lập
Cùng Hán, Đường, Tống, Nguyên mỗi bên xưng đế một phương”.
Sự khéo léo ấy còn để khóa miệng chặn chân kẻ thù đang âm mưu xâm lược nước ta. Đây là thủ pháp nghệ thuật gậy ông đập lưng ông vì sự thật lịch sử đã chứng minh những hành động của chúng như phỉ thổ và chà đạp lên những giá trị mà ông cha chúng tạo ra.
Không những thế, sự khéo léo còn được thể hiện khi tác giả dùng “suy rộng ra”. Người thật khéo léo khi suy rộng ra từ quyền con người đến quyền dân tộc, câu nói ấy có ý nghĩa là tất cả các dân tộc trên thế giới đều sinh ra bình đẳng, dân tộc nào cũng có quyền sống, quyền tự do và quyền mưu cầu hạnh phúc. Và những lí lẽ ấy là không thể chối cãi được.
Sang đoạn tiếp theo, tác giả vạch ra tội ác của kẻ thù. Người bắt đầu đoạn văn bằng chữ “thế mà” thể hiện sự khác nhau đến trái ngược giữa hành động và lí thuyết của chúng, hay cũng chính là để vạch tội cái sự làm trái quy luật của bọn chúng khi xâm lược nhân dân ta. Sau đó Người vạch trần tội ác của chúng trên tất cả các mặt
Thứ nhất, về chính trị thì chúng tuyệt đối không cho nhân dân ta chút quyền tự do dân chủ nào. Chúng thi hành những luật pháp dã man, lập ba chế độ khác nhau giữa ba miền để nhằm ngăn chặn cho nhân dân ta đoàn kết lại đấu tranh chống Pháp. Không những thế chúng còn tắm nhân dân ta trong những bể máu.
Về kinh tế, chúng bó lột nhân dân ta đến tận xương tủy, chúng giữ độc quyền in, hành hạ nhân dân ta. Chúng cướp hầm mỏ, nguyên liệu, khoét rỗng tài nguyên của đất nước…kết giấy bạc, đặt ra hàng trăm thứ thuế- hậu quả của tội ác ấy là nạn đói năm 1945 làm cho gần hai triệu đồng bào ta chết đói.
Biện pháp liệt kê được Bác sử dụng có hiệu quả đã kể tội chúng trên tất cả những lĩnh vực. Mỗi ý liệt kê lại được tách thành những đoạn văn riêng, điệp từ chúng được cất lên gợi sự khinh bỉ tột cùng của nhân ta với thực dân Pháp.
Không chỉ luận tội kẻ thù mà bác còn lật tẩy bộ mặt xảo trá của chúng cho thế giới biết được sự man trá dối gian của chúng. Nếu Pháp kể công là có công khai hóa Đông Dương thì bản tuyên ngôn đã chỉ rõ rằng sự thật là trong năm năm chúng bán nước ta hai lần cho Nhật. Thực dân Pháp rêu rao có quyền quay trở lại Đông Dương nhưng sự thật là mùa thu 1940 chúng ta cướp chính quyền từ tay Nhật chứ không phải tay Pháp. Những điệp từ sự thật nhấn đi nhấn lại để cho thấy những luận điệu xảo trá lừa bịp dư luận của thực dân Pháp. Không những thế, khi bắt được tù binh thì nhân dân ta vẫn trao trả đầy đủ còn chúng thì giết sạch những cán bộ chiến sĩ của ta. Điều đó cho thấy, Pháp không những không có công mà còn có tội rất lớn.
Sau khi bẻ gẫy những luận điệu của chúng, Bác đi đến một kết luận rằng: “dân tộc Việt Nam xứng đáng được hưởng tự do hạnh phúc”. Bác nêu rõ một bên là chính nghĩa, một bên không những vô liêm sỉ mà còn phi nghĩa.
Chính vì thế, phần cuối tác giả nêu lên: “Chúng tôi chính phủ lâm thời tuyên bố thoát li…Việt Nam”. Người kêu gọi toàn dân hãy đoàn kết để chống lại âm mưu của thực dân Pháp. Không những thế, họ còn kêu gọi sự ủng hộ của các nhân dân trên thế giới. Người khẳng định một dân tộc gan góc chống lại những thế lực kia thì phải được độc lập tự do. Và thay mặt cho toàn nhân dân, Người quyết tâm giữ vững nền độc lập ấy cho dù có phải hi sinh biết bao xương máu cũng nhất định giữ vững.
Kết luận Phân tích ý nghĩa của bản Tuyên ngôn độc lập
Qua đây ta thấy bằng những lí lẽ dẫn chứng thuyết phục, cách lập luận sắc sảo, bằng chứng xác thực bản tuyên ngôn hiện lên như một viên ngọc quý có giá trị và ý nghĩa sâu sắc. Bản tuyên ngôn ấy không chỉ nói lên sự độc lập của nhân dân ta mà còn góp vào nền văn học Việt Nam một áng văn chính luận sắc sảo
Theo Nhungbaivanhay.vn
