Phân tích tác phẩm Chiếu cầu hiền của Ngô Thì Nhậm – Văn mẫu lớp 11 tuyển chọn
Phân tích tác phẩm Chiếu cầu hiền của Ngô Thì Nhậm – Văn mẫu lớp 11 tuyển chọn
Hướng dẫn
Đề bài: “Chiếu cầu hiền”đã thể hiện được tâm nguyện của vua, thấy được tấm lòng vì dân vì nước của vua Quang Trung cũng như tầm hiểu biết nhìn ra trông rộng của vị vua này. Anh chị hãy phân tích bài Chiếu cầu hiền của Ngô Thì Nhậm.
I. Dàn ý chi tiết
1. Mở bài
Giới thiệu bài Chiếu cầu hiền của Ngô Thì Nhậm: Tác phẩm “Chiếu cầu hiền” là bài chiếu mà vua Quang Trung – Nguyễn Huệ đã giao cho Ngô Thì Nhậm viết
2. Thân bài
- Yêu cầu của một bài chiếu và tài năng xuất chúng của tác giả Ngô Thì Nhậm: am hiểu sâu sắc hoàn cảnh lịch sử xã hội, nắm được những nhu cầu cấp thiết của đất nước lúc bấy giờ
- Tầm quan trọng của người hiền tài đối với đất nước: người hiền tài chính là tài sản quý giá của đất nước, giống như “sao sáng trên trời”
- Những khó khăn trong việc chiêu mộ người tài ra giúp nước: có những người hiền vì cố giữ lấy khí tiết của mình mà lui ở ẩn
- Nỗi lòng và mong mỏi của nhà vua trong việc chiêu mộ người hiền: nhà vua không lúc nào ngừng nghĩ tỡi nhân dân và đại sự
3. Kết bài
Ý nghĩa của bài chiếu: Qua tác phẩm “Chiếu cầu hiền” ta không chỉ thấy được cái tâm và cái tài của vua Quang Trung mà còn thấy được cái tài và tâm đó ở Ngô Thì Nhậm.
Bài liên quan đến tác phẩm Chiếu cầu hiền:
>>Phân tích hình tượng vua Quang Trung trong bài Chiếu cầu hiền của Ngô Thì Nhậm
>>Giới thiệu về tác phẩm Chiếu cầu hiền của tác giả Ngô Thì Nhậm
>>Giới thiệu về Ngô Thì Nhậm – Tác giả của tác phẩm Chiếu cầu hiền
II. Bài tham khảo
Tác phẩm “Chiếu cầu hiền” là bài chiếu mà vua Quang Trung – Nguyễn Huệ đã giao cho Ngô Thì Nhậm viết để chiêu mộ người tài đức ra phục vụ triều đình giúp dân giúp nước. Bài chiếu đã thể hiện được tâm nguyện của vua, thấy được tấm lòng vì dân vì nước của vua Quang Trung cũng như tầm hiểu biết nhìn ra trông rộng của vị vua này.
Để viết được một bài chiếu, yêu cầu người viết phải am hiểu sâu sắc hoàn cảnh lịch sử xã hội, nắm được những nhu cầu cấp thiết của đất nước lúc bấy giờ, đồng thời phải làm sao để lời lẽ thuyết phục được lòng dân, khiến cho muôn dân tâm phục khẩu phục. Ngô Thì Nhậm chính là người hội tụ đủ những tài năng ấy, ông là một người tài giỏi với trình độ uyên thâm, lỗi lạc, rất có tài thuyết phục lòng người. Đọc tác phẩm này ta sẽ thấy được tài năng xuất chúng, cách lập luận chặt chẽ với lời lẽ rõ ràng, tao nhã của tác giả.
Ngay ở câu mở đầu bài chiếu, bằng lời lẽ sâu sắc, tác giả khiến người đọc nể phục: “Từng nghe người hiền ở trên đời cũng như sao sáng trên trời. Sao tất phải chầu về Bắc thần, người hiền tất phải do thiên tử sử dụng”. Tác giả khẳng định, người hiền tài chính là tài sản quý giá của đất nước, giống như “sao sáng trên trời”, họ phải ra giúp dân giúp nước mới đúng với “ý trời” sinh ra. Hình ảnh sao sáng cũng là tượng trưng cho sự tinh anh khiến nhà vua đáng trân trọng. Sau khi khẳng định tầm quan trọng của người tài đối với đất nước, tác giả đã chỉ ra những khó khăn trong việc chiêu mộ và thu phục người tài ra giúp nước.
Nếu như không thu phục và trọng dụng được hết người tài trong thiên hạ thì thật phí hoài. Trong cảnh chiến sự thì việc quốc sự còn nhiều nhưng nay đất nước đã thái bình, nhà vua cần có những người hiền tài hợp sức để xây dựng đất nước phồn vinh, vững mạnh hơn. Thế nhưng có những người hiền vì cố giữ lấy khí tiết của mình mà lui ở ẩn, không để ý tới việc quốc gia đại sự, hoặc có người ra giúp nhưng lại không được tận tâm. Câu “cũng có người giữ cửa, ra bể vào sông, chết đuối trên cạn mà không tự biết”, đó là một lời phê phán tế nhị nhưng ẩn chứa những hàm ý thâm thúy.
Nhân tài là báu vật mà trời ban cho đất nước, việc có thể nhanh chóng tập hợp được người hiền tài là việc quan trọng nhất, là mong mỏi sớm hôm của nhà vua. Vua Quang Trung rất quan tâm chăm lo cho đời sống của nhân dân: “Dân khổ chưa hồi sức, đức hóa chưa thấm nhuần, trẫm chăm chăm run sợ, mỗi ngày muôn việc lo toan…sức một ngày không chống nổi nhà to, mưu lược của kẻ thù không đựng được thái bình”. Đó là đoạn văn thể hiện nỗi lo của nhà vua đối với bình an của dân chúng và phồn vinh của nước nhà, nhà vua không lúc nào ngừng nghĩ tỡi nhân dân và đại sự. Đó là minh chứng của một vị vua một lòng vì nước, vì dân, dâng hiến cả cuộc đời cho dân tộc, có được một vị vua mang lí tưởng cao đẹp như vậy đất nước sẽ luôn được thái bình, ấm no và hạnh phúc. Bài “Chiếu cầu hiền” đã cho nhân dân lúc bấy giờ và ngay cả người đọc chúng ta ngày nay cảm được tình yêu nước, thương dân nồng nàn của vị minh quân tài ba. Vua Quang Trung cũng là vị vua đầu tiên trong lịch sử đề cao tính dân chủ trong việc tuyển chọn nhân tài giúp nước. Nhà vua có cách nhìn xa trông rộng, âm hiểu quy luật phát triển của lịch sử và thấy được tương lai sau này của đất nước. Đó là ước mơ của một nhà vua luôn muốn canh tân đất nước, nung nấu khát vọng làm sao cho nhân dân muôn đời được ấm no, hạnh phúc, đất nước được giàu mạnh, bình yên.
Qua tác phẩm “Chiếu cầu hiền” ta không chỉ thấy được cái tâm và cái tài của vua Quang Trung mà còn thấy được cái tài và tâm đó ở Ngô Thì Nhậm. Ông đã bằng tất cả tài năng của mình để có thể truyền tải hết tấm lòng vì dân vì nước của vua Quang Trung, khiến muôn dân phải khâm phục. Lịch sử đã chứng minh, với sự anh minh của một đức minh quân này dân tộc ta đã có một thời kì ấm no, hạnh phúc, đó là thời kì thịnh vượng nhất của nước nhà.
Theo Nhungbaivanhay.vn
